Rouw in december: een overprikkelende, warme maand voor jou en je kind

Zo deden we het altijd, maar nu kan dat niet meer

In mijn praktijk hoor ik ouders vaak zuchten dat deze maand vooral snel voorbij mag zijn. Veel gezinnen hebben afgelopen jaar te maken gehad met een verlieservaring of zitten nog midden in deze ervaring. Hoe is deze feestelijke, overprikkelende decembermaand als je zo moe bent van de rouw? Hoe is het als jullie de feestdagen ‘altijd zo deden’, maar dat nu niet meer kan?

Decemberoverprikkeling 


De donkere maand, de vele lichtjes door alle straten en in mijn huis, de kerstmuziek op de radio; ik houd van deze maand. Alles in mij wil naar binnen keren, mijmeren over afgelopen jaar, de momenten van dankbaarheid en liefde nog eens herhalen in mijn hoofd. Het verdriet nog eens langsgaan, erbij zijn en daarna (iets meer) loslaten. Ik wil naar binnenkeren om daarna weer te openen. 

Wat ik persoonlijk lastig vind aan deze maand is dat die behoefte vaak zo overschreeuwt wordt door de vele organisaties van: kerstdiners op school (hoe kan ik eten voor drie klassen bereiden en die (lachend) op drie verschillende plekken in de stad brengen), kerstspelletjes op sportclubs, kerstborrel op het werk, kerstkoffies en de hele familie in twee dagen zien. In al die overprikkelende drukte is er weinig ruimte voor die diepere gesprekken over afgelopen jaar en dat mijmeren. Het kost veel energie om alles te doen wat verwacht wordt en ‘nee’ zeggen is niet altijd wenselijk.
En precies dat is wat ik vaak terug hoor in de praktijk. ‘Nee’ zeggen kan gevoelsmatig niet altijd en wil je vaak ook niet, ook al schreeuwt alles in je dat het nodig is voor jou en je gezin. En daarbij komt dat feestdagen vol waardevolle rituelen en tradities zitten. 

De waarde van rituelen en tradities


Laten we een klein uitstapje nemen naar de reden waarom we feestdagen hebben. Natuurlijk komen veel feestdagen voort uit geloofsovertuigingen. De feestdagen zitten van oorsprong vol met allerlei tradities en rituelen die gelinkt zijn aan het geloof. Tegenwoordig doen steeds minder mensen mee aan die tradities en rituelen en ligt de nadruk meer op het samenzijn met elkaar en natuurlijk het eten. En ook daarin hebben we met elkaar tradities en rituelen gemaakt: samen het eten bereiden, mooie kleren aan, cadeautjes onder de boom, een kaars aansteken voor de overledenen enzovoort. Zo kijken wij met oud en nieuw de foto's van afgelopen jaar op onze telefoons terug en maken een lijstje met fijnste momenten samen en benoemen de grote veranderingen. 

Tradities en rituelen bereiden ons vaak voor op nieuwe fases in ons leven die eraan komen of ze helpen een fase af te sluiten. Een uitvaart, een verjaardag, een bruiloft: het zijn allemaal tradities en rituelen die te maken hebben met overgangen. Rituelen en tradities hebben allemaal een waarde onderliggend. Denk er maar eens over, wat vier jij eigenlijk op de verjaardag van je kind? Wat is jouw waarde hierin? En wat is jouw waarde in kerst?
De waarde die je hebt in de feestdagen neem je mee in nieuw te vormen rituelen en tradities na een verlieservaring.

Feestdagen voor je kind en jullie gezin in rouw


Een verlies kan een traditie flink overhoop halen. Iets wat altijd al zo ging kan niet meer.  Het opnieuw samen zoeken naar passende rituelen en tradities met je gezin en familie is rouw: gezinsrouw. Hoe kun je dit aanpakken met elkaar?

  • Doe een stap terug en neem de tijd om te bedenken wat jij belangrijk vindt aan de feestdagen. Waar ligt jouw waarde?
  • Bespreek met elkaar wat jullie belangrijk vinden met de feestdagen.
  • Welke tradities en rituelen vonden jullie fijn en kunnen voortgezet worden?
  • Wat ontbreekt er nog? Welke activiteiten/zelf bedachte rituelen kunnen passend zijn om dat in te vullen? Bedenk van alles en kies uit wat het meeste aanspreekt.
  • Hoe krijgt jullie verlies een plekje in deze maand? Hoe mooi is het om samen met je kinderen een ritueel te bedenken die helemaal bij jullie past, een ritueel voor jullie verlieservaring. 
  • Probeer de nieuwe activiteiten uit en kijk hoe het bevalt. Tradities en rituelen mogen aangepast worden waar nodig!

 

Dit jaar valt kerst op maandag en dinsdag waardoor er een leeg weekend voor ontstaat. Wij hebben besloten dat die dagen onze gezinskerstdagen zijn. Dagen om naar binnen te keren, foto’s van afgelopen jaar terug te kijken, wandelen in onze nieuwe woonplaats en dankbaar te zijn voor ons nieuwe thuis. Er is weer zoveel gebeurd. Op de ‘echte’ kerstdagen openen we dan voor alle kerstdrukte. Een nieuwe traditie? Wie weet, in ieder geval is dit wat we nu nodig hebben. 

Ik hoop dat jullie mooie (nieuwe) tradities en rituelen met elkaar maken deze maand.